ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ο ΤΡΟΠΑΙΟΦΟΡΟΣ

O μεγαλομάρτυς Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος είναι από τους πιο δημοφιλείς αγίους της Ορθοδοξίας. Στην πατρίδα μας δεν υπάρχει περιοχή χωρίς ένα μικρό ξωκλήσι ή εκκλησία στο όνομά του, το οποίο είναι ελληνικό και προέρχεται από το ουσιαστικό «γεώργιον» που σημαίνει καλλιεργήσιμο.

Γεννήθηκε  το 280μΧ. περίπου, στην  αγιοτόκο Καππαδοκία. Γονείς του ήταν ο Έλληνας συγκλητικός Γερόντιος και μητέρα του η χριστιανή, μετέπειτα αγία, Πολυχρονία. Ακολουθώντας το παράδειγμα του πατέρα του κατατάχθηκε στον στρατό, όπου διέπρεψε με την αρετή και την γενναιότητά του. Σε ηλικία 18 ετών, ο αυτοκράτορας τον τίμησε για τις ικανότητες και την ανδρεία του, κάνοντάς τον Δούκα (διοικητή) και Κόμη (συνταγματάρχη) της αυτοκρατορικής φρουράς. Ο πατέρας του τού ζήτησε τότε να θυσιάσουν στους θεούς για να τους ευχαριστήσουν και διαπίστωσε ότι ο γιος του ήταν χριστιανός. Ο Γερόντιος δεν αντέδρασε, και μετά από θεία αποκάλυψη βαφτίστηκε και ο ίδιος, δεκαπέντε ημέρες πριν τον θάνατό του.

Το 303 μ.Χ. ο Διοκλητιανός κήρυξε τον σκληρότερο διωγμό στην ιστορία κατά των Χριστιανών. Ο άγιος Γεώργιος ομολόγησε την πίστη του. Ο αυτοκράτορας αισθάνθηκε προδομένος από έναν δικό του άνθρωπο και διέταξε να τον υποβάλλουν σε φρικτά και απάνθρωπα βασανιστήρια, προκειμένου να αρνηθεί τον Χριστό. Τον λόγχισαν, τοποθέτησαν επάνω του μεγάλη πέτρα, έσκισαν τις σάρκες του με ειδικό τροχό από μαχαίρια. Τον έριξαν σε λάκκο με βραστό ασβέστη και τον ανάγκασαν να βαδίσει με πυρωμένα μεταλλικά παπούτσια. Τον καταπλήγωσαν με μαστίγιο, τον δηλητηρίασαν, αλλά ο άγιος, με την βοήθεια του Θεού, βγήκε αλώβητος από όλα τα μαρτύρια. Μάλιστα, η θαυμαστή καρτερία που επέδειξε και τα θαύματα που επιτέλεσε κατά την διάρκεια των δοκιμασιών του, συνετέλεσαν στην μεταστροφή πολλών παριστάμενων στον Χριστιανισμό, με επιφανέστερη περίπτωση αυτήν της συζύγου του Διοκλητιανού, Αλεξάνδρας, που μαρτύρησε κι αυτή για την πίστη της. Η αγία Πολυχρονία βρισκόταν διαρκώς δίπλα στο παιδί της, ενθαρρύνοντάς το, με αποτέλεσμα, μετά από βασανιστήρια, να προσφέρει και η ίδια τον εαυτό της θυσία στον Θεό,  την ίδια ημέρα με τον μεγαλομάρτυρα γιο της. Ο Διοκλητιανός, όταν διαπίστωσε ότι δεν μπορούσε να πείσει τον Γεώργιο να αλλαξοπιστήσει, αλλά αντίθετα προσήλκυε πολλούς στην πίστη του Χριστού, διέταξε να τον αποκεφαλίσουν στις 23 Απριλίου. Την ημέρα αυτή τιμά την μνήμη του η Εκκλησία μας. Εάν η 23η Απριλίου  πέσει μέσα στην Μεγάλη Σαρακοστή, η γιορτή μετατίθεται για την Δευτέρα του Πάσχα, καθότι είναι κατεξοχήν γιορτινή και αναστάσιμη.

ΙΟΥΣΤΙΝΗ Μ.

Άγιε μου Γιώργη, Αφέντη μου

και πρώτο-καβαλάρη

αρματωμένος με σταυρό

και με χρυσό κοντάρι

Έλα κι ελθέ στον τόπο μας

και σε βαθύ λιβάδι,

όπου ευρίσκεται θεριό

άγριο σαν λιοντάρι.

–

Ποιος περνάει έξω στο δρόμο

μ’ ένα σύννεφο στον ώμο.

Άι Γιώργης που γυρίζει τραυματίας

το `40 απ’ τα βουνά της Αλβανίας.

Ποιος κρατάει εκεί στα αστέρια

την Πανσέληνο στα χέρια.

–

Άι Γιώργης να μου φέγγει κάθε νύχτα

της ζωής του το λαμπρό εν τούτω νίκα.

Άγιε μου Γιώργ’ αφέντη μου, και πρώτε καβαλάρη

αρματωμένος με σπαθί και με σταυρό κοντάρι.

Άγγελος είσαι στη θωριά και Άγιος στη θεότη

παρακαλώ βοήθα με Άγιε στρατιώτη.

Ανήμερα της εορτής του αγίου Γεωργίου ο μάρτυς της ελευθερίας, ο Αθανάσιος Διάκος, προσεφέρθη ολοκαύτωμα υπέρ του Γένους. Ο Α. Βαλαωρίτης θα γράψει:.

Επάνωθέ τους κάτασπρο

το φλάμπουρο του Διάκου

ανέμιζε τρομαχτικό,

και στο ξεδίπλωμά του,

λεβέντης αστραπόμορφος

επρόβαλλ’ ο Άη -Γιώργης

με τ’ άγριό του τ’ άλογο,

κρατώντας καρφωμένο

τ’ ανίκητο κοντάρι του

στο διάπλατο λαρύγγι

του φοβερού του δράκοντα,

που δέρνεται στο χώμα.

Ο ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΗΝ ΛΑΪΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Οι θρύλοι και οι παραδόσεις που συνοδεύουν τον άγιο Γεώργιο φανερώνουν την αγάπη του απλού λαού προς το πρόσωπό του και την σχέση που έχουν μαζί του. Είναι ο αγαπημένος άγιος πάρα πολλών ανθρώπων κάθε δόγματος και θρησκείας. Ιδιαίτερα δε, τον ευλαβούνται οι μουσουλμάνοι!  Είναι ο προστάτης της Αγγλίας, των χριστιανών της Παλαιστίνης, της Βηρυτού, της Γεωργίας, της Μόσχας, της Αραγονίας, του βουλγαρικού στρατού, της Καταλονίας, των Σταυροφόρων και των προσκόπων. Στην χώρα μας ο άγιος είναι προστάτης του Ελληνικού Πεζικού και του Στρατού Ξηράς.

Όπως λέει ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης «επαξίως ο ελληνικός λαός τιμά με υπερόχου ευλαβείας δείγματα τον ελληνοπρεπέστατον άγιον του, τον άγιον Γεώργιον». Και είναι γεγονός ότι ο λαός μας τιμά ιδιαίτερα τον άγιο Γεώργιο και  πολλά έθιμα αναβιώνουν ακόμη και σήμερα στην γιορτή του απ’ άκρου σ’ άκρο της πατρίδας μας. Για παράδειγμα, σε πολλές περιοχές γίνονται αυτοσχέδιες ιπποδρομίες προς τιμήν του Αγίου, αθλητικοί αγώνες και πάλη. Στην Πελοπόννησο κάνουν αγώνες δρόμου με έπαθλο μια κουλούρα κεντημένη και στολισμένη με τριαντάφυλλα. Στις Σέρρες γίνεται αναπαράσταση της νίκης του Αγίου στην πάλη του με τον δράκο. Στα Μετέωρα, στην σκήτη του αγίου Γεωργίου του Μανδηλά, πάνω σ’ έναν τεράστιο βράχο, αναρριχητές σκαρφαλώνουν με σχοινιά και κρεμούν στη σκήτη δεκάδες πολύχρωμα μαντίλια. Στην Κρήτη στις 23 Απριλίου  πηγαίνουν τα ζώα στο ναό του να τα ευλογήσει και προσφέρουν το γάλα εκείνης της ημέρας στους προσκυνητές.

Σε πολλά μέρη της ελληνικής επικράτειας ο μήνας Απρίλιος ονομάζεται «Αϊγιώργης» ή «Αϊγιωργίτης». Χαρακτηριστική είναι επίσης η σύγχρονη εκδοχή της παροιμίας, στην οποία ο άγιος αντικατέστησε την θεά Αθηνά: «Άγιε μου Γιώργη βόηθα με, κούνα και συ το χέρι σου».

Το βασικό χαρακτηριστικό  του αγίου Γεωργίου, σύμφωνα με τους θρύλους που σχετίζονται μ’ αυτόν, το φανερώνει το επίθετο «δρακοντοκτόνος», επειδή, σύμφωνα με την παράδοση, ο άγιος σκότωσε έναν δράκο. Στην ελληνική μας παράδοση, δρακοντοκτόνους ήρωες είχαμε και στα προ Χριστού χρόνια, ο θρύλος των οποίων επιβίωσε στους μετά Χριστόν Αγίους. Έτσι, ο Αϊ-Γιώργης αποτελεί συνέχεια του ηλιακού θεού Απόλλωνα, ο οποίος σκότωσε τον πύθωνα στους Δελφούς.

Κλείνουμε το αφιέρωμα στον πιο λαοφιλή άγιο, με τα λόγια του Παπαδιαμάντη: «Αλλ’ είθε ν’ ανατείλη ταχύτερον, Άη μου Γιώργη, η ευλογητή  εκείνη ημέρα της αναστάσεως του Γένους … Είθε ν’ ανατείλη η ημέρα εκείνη, ως τάχιστα, λεβέντη μου αστραπόμορφε και πρώτε καβαλάρη, ‘Αη μου Γιώργη, είθε!»