Όλη η αλήθεια για τον τέταρτο θάλαμο του ταφικού μνημείου

• 
  

Που βρίσκεται, τι κρύβει και γιατί οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι παραμένει ασύλητος!

Γεγονός αποτελεί πλέον η ύπαρξη τέταρτου θαλάμου στον λόφο Καστά στην Αμφίπολη.

Οι αρχαιολόγοι εστιάζουν πλέον στον τέταρτο θάλαμο, και στον τρόπο εισόδου.
Κατά τη διάρκεια δειγματοληπτικού ελέγχου με χειροκίνητο γεωτρύπανο, εντοπίστηκε νέο μαρμάρινο θύρωμα ανοίγματος 0,96 μ., στον βόρειο τοίχο του τρίτου χώρου.

Πλέον περιμένουν να προχωρήσει η ανασκαφή και αναμένουν τα αποτελέσματα, περιμένοντας ο τέταρτος θάλαμος να λύσει το μυστήριο.
Η τέταρτη κατά σειρά πύλη που ανακαλύφθηκε έχει σχεδόν το μισό ύψος απ' όλες τις προηγούμενες, λίγο κάτω από ένα μέτρο, ενώ όλες οι άλλες είναι 1,68μ. Και βέβαια προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι οι κατασκευαστές του τάφου δεν έφτιαξαν μια μεγαλοπρεπή είσοδο για το επόμενο τμήμα, όπως στους προηγούμενους θαλάμους, αλλά μια μικρή είσοδο χωρίς αγάλματα.

Ποιο είναι το μυστικό της μικρής πύλης; Σε κάθε περίπτωση, η αποκάλυψη ότι υπάρχει και τέταρτος θάλαμος στο μνημείο της Αμφίπολης δημιουργεί προσδοκίες ότι ίσως εκεί βρίσκεται ο «νεκρικός θάλαμος» και οι απαντήσεις για τον «ένοικο» του τάφου.

Η πύλη αυτή μπορεί να οδηγεί είτε σε τέταρτο θάλαμο, μπορεί όμως να είναι και η αρχή ενός κατηφορικού διαδρόμου.

Στο μεταξύ, οι αρχαιολόγοι ψάχνουν εκατοστό-εκατοστό για να βρουν τον νεκρικό θάλαμο, αντιμετωπίζοντας πρωτόγνωρες καταστάσεις. Μάλιστα, οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι στον τέταρτο θάλαμο υπάρχουν επιχωματώσεις 4,5 μέτρων, ύψος το οποίο θα δυσχεράνει το έργο των αρχαιολόγων. Προηγουμένως

Τα ακροδάχτυλα των καρυατίδων στο… επίκεντρο
Την ίδια στιγμή το επίκεντρο πέφτει στις Καρυάτιδες και στα ακροδάχτυλά τους.

Οι δύο Καρυάτιδες που αποκαλύφθηκαν πια ολόκληρες στην Αμφίπολη, φορούν ποδήρη χιτώνα με μακριά μανίκια, μακρύ κροσσωτό ιμάτιο με πλούσιες πτυχώσεις, έχουν μακριές μπούκλες και σκουλαρίκια στα αυτιά.
Είναι όμως οι μικρές λεπτομέρειες που συγκίνησαν όσους τις έβλεπαν ακόμη κι από τις φωτογραφίες του υπουργείου Πολιτισμού. Οπως τα ακροδάχτυλα των ποδιών τους και ο τρόπος που φιλοτεχνήθηκαν.

Οι Καρυάτιδες στον λόφο Καστά, αντίθετα με εκείνες του Ερεχθείου που ο χιτώνας τους φτάνει ώς κάτω, αποκαλύπτουν λεπτομέρειες πάνω στους «κοθόρνους» που φορούν.

Ενα είδος παπουτσιού με ψηλή σόλα που οι γυναίκες της εποχής έδεναν με κορδόνια. Εκεί βλέπει κανείς εύκολα τα χρώματα της διακόσμησής τους, το κίτρινο και το κόκκινο. Αλλά και η μπέρτα που φορούν, λέει η αρχαιολόγος κ. Ελένη Μπάνου, στην "Καθημερινή" έχει ενδιαφέρον. «Οταν ζώνεται ψηλά -όπως σε αυτά τα δύο αγάλματα- την ονομάζουμε απόπτυγμα».

«Δεν περιμένουμε από τις Καρυάτιδες να χρονολογήσουμε τον τάφο. Τα γλυπτά είναι από τα πιο δύσκολα χρονολογήσιμα αρχαιολογικά ευρήματα. Πρέπει να καθαριστούν, να φωτογραφηθούν, να τις δουν οι ειδικοί, να ακουστούν διαφορετικές απόψεις» λέει στην «Καθημερινή» ο καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών κ. Πάνος Βαλαβάνης. Δύο πράγματα, λέει, παίζουν ρόλο. Το γεγονός ότι είναι αρχαϊστικές, έχουν δηλαδή στοιχεία παλιότερα από την εποχή τους, δυσκολεύει τη χρονολόγηση και ότι προέρχονται από ντόπιο εργαστήριο της περιοχής, του οποίου, όμως, δεν γνωρίζουμε και δεν έχουμε χρονολογήσει την παραγωγή του. «Οι τάφοι αυτοί δεν χρονολογούνται από τον γλυπτό τους διάκοσμο αλλά από τα κτερίσματα (εφόσον βρεθούν) και από την ίδια την ανασκαφή: το χώμα και τη στρωματογραφία».

Τι δεν βρήκαν οι τυμβορύχοι
Για πρώτη φορά στην ανασκαφή του τάφου της Αμφίπολης αρχίζει και συζητείται η υπόθεση εργασίας ότι ο τάφος έχει συληθεί από τυμβωρύχους, πλην όμως εκείνοι δεν κατάφεραν να βρουν τη σαρκοφάγο με το νεκρό και τα κτερίσματά του.

Όπως αναφέρει η εφημερίδα "Ελευθεροτυπία", αυτό συνέβη επειδή ο τάφος φέρεται τελικά να είναι υπόγειος.

Σαν αποτέλεσμα, αν ο πιθανός τυμβωρύχος κοίταξε από την τρύπα πλάτους 15 εκατοστών, η οποία βρίσκεται σε μεγάλο ύψος κοντά στο τύμπανο του θόλου, δε θα είδε παρά μόνο χώμα και πιθανότατα δε θα μπήκε στον κόπο να την ανοίξει περισσότερο.

Η μελέτη του μαρμάρινου θυρώματος που βρέθηκε στον τρίτο θάλαμο δείχνει πως το άνοιγμα που οδηγεί σε κάποιους άλλους, πιθανόν υπόγειους χώρους, δεν βρίσκεται στο κέντρο του τοίχου, αλλά έκκεντρα προς τα αριστερά.

Επί του παρόντος, πάντως, η επίχωση του τρίτου θαλάμου και η κακή κατάσταση διατήρησης του θόλου, που απαιτεί έργα στερέωσης, δεν βοηθάει την ανασκαφική έρευνα στο επίμαχο σημείο.