Τι του είπε από το μπαλκόνι η μητέρα του Σαμαρά;

Ο τότε υπουργός Εξωτερικών, το Μακεδονικό και το Σπίτι της Ελληνικής Κοινότητας Παρισιού

Του ΡΟΒΗΡΟΥ ΜΑΝΘΟΥΛΗ

Σαμαράς, Παπούλιας, Πάγκαλος. Η πιο δύσκολη ερώτηση στις εξετάσεις θα ήταν «ποια η σχέση ανάμεσα σ'αυτούς τους τρεις;». Ο μόνος που μπορεί να απαντήσε είμαι εγώ! Και οι τρεις έχουν παίξει ρόλο στη διελκυστίνδα για το Ελληνικό Σπίτι της Ελληνικής Κοινότητας Παρισιού.

 
Ο Αντώνης Σαμαράς όταν ήταν υπουργός Εξωτερικών, σε σύσκεψη του ΝΑΤΟ Ας τους πάρουμε έναν προς έναν. Ο Σαμαράς, πάντως, παραλίγο, από υπερεθνικισμό και έλλειψη πολιτικής πείρας, να μας φέρει μια εθνική καταστροφή. Αρχίζουμε από αυτόν τον κύριο. Είναι υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση Μητσοτάκη κι εγώ πρόεδρος της Κοινότητας. Προσωρινά για ένα χρόνο, μέχρι τις προσεχείς εκλογές. Οπως όλοι γνωρίζουν, ουδέν μονιμότερον του προσωρινού. Πρώτος υπεύθυνος ο κ. Σαμαράς.
Δεν γνωρίζω τη στάση του κ. Σαμαρά στον αντιχουντικό αγώνα, αλλά δεν μοιάζει να είναι απ' αυτούς που θα έβλεπες στην κατάληψη του Πολυτεχνείου. Οτι είναι υπερεθνικιστής είναι πασίγνωστο. Γι' αυτό άλλωστε και απομακρύνθηκε από υπουργός Εξωτερικών, όπως λέγεται. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής μάλιστα (όπως γράφτηκε στις εφημερίδες) είπε «αυτός δεν θα περάσει ποτέ την πόρτα του Προέδρου της Δημοκρατίας» (που ήταν, δεύτερη φορά, η πόρτα του εκείνη την εποχή, το 1992).
Οσο ήταν ακόμα υπουργός ο κ. Σαμαράς (1991) πήγαν και τον βρήκαν οι τέως πολιτικώς φιλήσυχοι κατά την περίοδο της χουντικής δικτατορίας (και στο μεταξύ Νεοδημοκράτες) της ελληνικής παροικίας να του ζητήσουν να πάρει τα γραφεία της Κοινότητας (ένα παλιό οίκημα που ο Καραμανλής της είχε προσφέρει για την εγκατάστασή της) και να τα παραδώσει στη δική τους οργάνωση.
Για να το κάνει αυτό ο κ. Σαμαράς έπρεπε πρώτα να μας βγάλει. Σοφίζεται, λοιπόν, το κόλπο της απειλούμενης κατάρρευσης του διώροφου οικήματος και μας στέλνει μια μηχανικό που έμοιαζε με ερινύα να βεβαιώσει ότι κινδυνεύει να πέσει το σπίτι. Εγώ φώναξα την ειδική γαλλική κρατική υπηρεσία για τον έλεγχο της στατικότητας, πήραμε βεβαίωση ότι δεν κινδυνεύαμε και ξαπόστειλα την ερινύα από κει που ήρθε. Δηλαδή, πίσω στον κ. Σαμαρά. Τέλος πάντων, γράφω και στον Καραμανλή, που μας είχε δώσει το Σπίτι, να φροντίσει να μη μας το πάρει ο Σαμαράς!
Ο κ. Σαμαράς δεν είχε συνειδητοποιήσει ότι είχε περάσει πια στην ιστορία η γενιά των Μακεδονομάχων και αυτοί που ξεχώριζαν σήμερα ήταν η γενιά της Εθνικής Αντίστασης, του Εμφυλίου και του Πολυτεχνείου. Στην οποία αυτός δεν ανήκε. Αυτές οι γενιές ήταν στη Διοίκηση της Κοινότητας. Αυτό που δεν ήξερε επίσης ο «Μακεδονόπληκτος» Σαμαράς είναι ότι εμείς κάναμε πολύ καλύτερη δουλειά στο Παρίσι για το όνομα της Μακεδονίας. Κάναμε διαδηλώσεις και βγάζαμε πύρινους λόγους στις πλατείες του Παρισιού. Μάλιστα, τους έχουμε κινηματογραφήσει κιόλας!
Πρέπει να πω πως και προσωπικά είμαι έξαλλος με την τακτική των Σκοπιανών να κλέβουν ελληνομακεδονικά σύμβολα και να ονομάζουν τη χώρα τους σκέτη Μακεδονία, «πατρίδα του προγόνου τους Μεγάλου Αλεξάνδρου». Τι θα πουν τα παιδιά τους όταν πάνε σε κανένα ξένο πανεπιστήμιο και μάθουν ότι η σλαβική φυλή που κατέβηκε μέχρι την Ελλάδα (και μπήκε αρκετά μέσα στην Ελλάδα, αυτό είναι αλήθεια) έφτασε, με τα τελευταία βουλγαρικά φύλα, γύρω στον 5ο ή 6ο αιώνα μ.Χ., πάνω από χίλια χρόνια μετά τη δημιουργία των μακεδονικών δυναστειών. Οι Μακεδόνες ήταν ελληνόφωνοι. Λίγα πράγματα γνωρίζουμε για την ιστορία τους, αλλά από την εποχή του Φιλίππου και ύστερα γνωρίζουμε ότι θεωρούσαν εαυτούς Ελληνες. Που ήσαν.
Δεν έχει κανείς αντίρρηση να γίνουν ελληνόφωνοι και οι Σκοπιανοί, αν το επιθυμούν βαθιά. Αν θέλουν να είναι, έστω και «εξ αγχιστείας ιστορικής», απόγονοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου (γιατί ως φαίνεται, μη έχοντας παραδόσεις θεαματικές, ψάχνουν να κολλήσουν σε όποιες βρουν μπροστά τους), τότε πρέπει να ξαναδώσουν τουλάχιστο τις ελληνικές ονομασίες στις πόλεις τους. Αρχίζοντας από τα Σκόπια, που οι Μακεδόνες τα έλεγαν Σκοποί.
Στη Λισαβόνα
Κι έρχεται η μεγάλη στιγμή του Μακεδονικού Ζητήματος. Και μας ζητάει η κυβέρνηση Μητσοτάκη (εμάς την Κοινότητα) να ενεργήσουμε, παράλληλα με τον κ. Σαμαρά, για να σώσουμε το όνομα.
Στη Σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών των 12 της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, το 1992, στη Λισαβόνα. Οπου παίρνει μέρος ο κ. Σαμαράς.
Οι πληροφορίες που έχει η κυβέρνηση είναι ότι οι περισσότερες χώρες ευνοούσαν την ονομασία που έχει γενικευτεί (δηλαδή, «Δημοκρατία της Μακεδονίας» και «Μακεδονία» εν συντομία). Κάτι έπρεπε να γίνει. Με φωνάζει ο πρέσβης και μου ζητάει, στο παρά πέντε, να κάνω κάποιες ενέργειες στους Γάλλους, που ίσως νόμιζαν ότι γνωρίζω καλά. Δεν γνώριζα κανένα καλά. Ημουν στην επιτροπή για την εκλογή του Μιτεράν στην προεδρία, αλλά ο ίδιος δεν είχε ιδέα. Να του έλεγα πάλι ότι είμαι αυτός που τον συναντάει στην αυλή του σπιτιού της οδού Ζακόμπ (όπου είχα το γραφείο μου) κάθε φορά που έρχεται να δει την κόρη του τη Μαζαρίν; Ή ότι μου άνοιγαν τα γράμματα οι Μυστικές Υπηρεσίες μήπως και ετοιμάζω καμιά απαγωγή του παιδιού; Λέγονται αυτά τα πράγματα;
Συνέταξα μια σύντομη θεώρηση του «Μακεδονικού» και την έστειλα, μ' ένα συμπαθητικό γράμμα, σε τρία πρόσωπα: Στον Φρανσουά Μιτεράν πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον Ζακ Ντελόρ πρόεδρο της Κομισιόν και τον υπουργό Εξωτερικών Ρολάν Ντιμά. Το σκεπτικό ήταν: Πουθενά στον κόσμο δεν έχουν δύο χώρες με το ίδιο όνομα κοινά σύνορα. Τι θα λέγατε αν απ' την άλλη μεριά του Ρήνου είχατε ένα κράτος με το όνομα Αλσατία; Την Αλσατία τη διεκδικούσαν (και την κατείχαν για ένα διάστημα) οι Γερμανοί. Το ίδιο έχει συμβεί στο παρελθόν με τη Μακεδονία και τη Βουλγαρία και ανάλογοι φόβοι υπήρχαν και την εποχή του Τίτο. Γιατί να δημιουργούμε κινδύνους για μια ονομασία που μπορεί να αλλάξει λίγο και να φέρει κοντά τις δύο χώρες αντί να τις απομακρύνει;
Η Ελληνική Μακεδονία, όπως και η Κρήτη, όπως και η Πελοπόννησος, είναι μεγάλες γεωγραφικές οντότητες όπως η Αλσατία, η Λορένη ή η Βρετάνη.
Ο μυθολογικός βασιλιάς της Αττικής Θησέας, που τότε ονομαζόταν Ιωνία, είχε τα δυτικά της σύνορα στον Ισθμό της Κορίνθου. Επειδή δεν χώνευε τους Πελοποννήσιους, είχε βάλει μια συνοριακή στήλη στην μέση του Ισθμού που έγραφε, από τη μεριά της Πελοποννήσου: «Από δω δεν είναι η Ιωνία, αλλά η Πελοπόννησος». Κι' απ' τη δική του μεριά έγραφε: «Από δω είναι η Ιωνία και όχι η Πελοπόννησος». Αν βάλουμε μια ανάλογη στήλη στα σύνορα με τα Σκόπια θα πρέπει να λέει, από τη μια μεριά: «Από δω δεν είναι η Μακεδονία αλλά η Μακεδονία» και από την άλλη: «Από δω είναι η Μακεδονία και όχι η Μακεδονία»!
Οταν έληξαν οι εργασίες της συνόδου της Λισαβόνας, μαθαίνουμε ότι η απόφαση για το όνομα αναβλήθηκε επ' αόριστον. Με φωνάζει ο πρέσβης και μου λέει ο υπουργός μάς έστειλε, εμπιστευτικά, αντίγραφο του λόγου του στη Λισαβόνα. Θέλεις να δεις την πρώτη σελίδα; Σκύβω να δω. Ευτυχώς που είχα στείλει τις τρεις επιστολές. Ακούστε με τι επιχειρήματα ο κ. Σαμαράς απευθύνεται στη σύνοδο των Ευρωπαίων υπουργών: «Αγαπητοί συνάδελφοι, το πρωί που βγήκα από το σπίτι μου για να έρθω εδώ, βγαίνει η μητέρα μου στο μπαλκόνι και μου φωνάζει: Εκεί που πας, παιδί μου, πρόσεχε τη Μακεδονία μας»! Την πρόσεξε, αναμφισβήτητα, ο αφελής κ. Σαμαράς. Αλλά έχασε το υπουργείο του. Θα του είπε η θεία του, φαίνεται, να κλείσει και την ΕΡΤ...
Οσο για τις επιστολές που είχα στείλει, ο πρόεδρος της κυβέρνησης, δηλαδή ο κ. Μητσοτάκης, μου έστειλε μια επιστολή με συγχαρητήρια. Του απαντώ, εντάξει κερδίσαμε μια μάχη, αλλά το θέμα θα ξανάρθει. Θα πρέπει να λυθεί έγκαιρα. Στα Σκόπια, η εφημερίδα του κατεστημένου λέγεται «Νόβα Μακεντόνια» (Νέα Μακεδονία). Από χρόνια. Ιδού το όνομα. Δεν θα μπορούν να το αρνηθούν οι Σκοπιανοί. Ο κ. Μητσοτάκης (και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής) αποτόλμησαν να το προτείνουν. Οι πάσης φύσεως σαμαρικοί έγιναν έξαλλοι (με τη διπλή ονομασία) και η συμφωνία ναυάγησε!
Τέρμα το θέμα Σαμαράς, επιστροφή στο Ελληνικό Σπίτι. Διότι δεν είχε λυθεί το θέμα και επειδή ακριβώς κινδυνεύαμε να το χάσουμε, είχα δεχτεί να ξαναγίνω πρόεδρος της Κοινότητας. Ωσπου να λυθεί. Ας περάσουμε, λοιπόν, στον κ. Παπούλια.